Σαμοθράκη

ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
XEIMEPIA ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ

Είναι το νησί που το καλοκαίρι δέχεται λίγους και εναλλακτικούς τουρίστες.
Τόπος ακριτικός, άγνωστος στους πολλούς, μυστηριακός σχεδόν και με μεγάλη
ιστορία, η Σαμοθράκη κρύβει μια δυναμική που ίσως την αναδείξει σε
τουριστική έκπληξη τα επόμενα χρόνια. Την επισκεφτήκαμε «εκτός εποχής» και
σας μεταφέρουμε τη χειμερινή μας περιπέτεια εκεί.

κείμενο: Ακης Τεμπερίδης
φωτογραφίες: Γιώργος Παπαδόπουλος

H μουσική παίζει δυνατά ποπ κομμάτια. Οι λίγοι θαμώνες είναι όλοι γνωστοί
μεταξύ τους. Ένα μπουλούκι παρακολουθεί απορροφημένο τα ηλεκτρονικά
«φρουτάκια» με πρόσωπα φωτισμένα στους τόνους του μοβ. O μπάρμαν μας
σερβίρει τις μπύρες με βλέμμα γεμάτο απορία: «τι ήρθατε να κάνετε εδώ
τέτοιον καιρό»;
Σαμοθράκη, Φλεβάρης του ?97.
Έπρεπε συνεχώς να εξηγούμε το λόγο για τον οποίο διαλέξαμε το χειμώνα γι?
αυτήν την πρώτη προσέγγιση στο νησί των Καβείρων: «για να το γνωρίσουμε
στην αγνή του μορφή, την πιο άγρια και αληθινή», επαναλαμβάναμε. Σίγουρα θα
μας πήρανε για τρελούς. Να αφήσουμε την πόλη και να πάμε στη Σαμοθράκη μέσα
στο καταχείμωνο «όπου δεν έχει τίποτα», ε αυτό ήταν κάτι που ελάχιστοι από
τους ντόπιους μπορούσαν να καταλάβουν.
H ιδέα υπήρχε από καιρό. Μόνο που τώρα ήταν η καλύτερη ευκαιρία για το
συγκεκριμένο οδοιπορικό. Υπηρετώντας τη θητεία μου στην Αλεξανδρούπολη,
θεωρούσα χρέος μου να την επισκεφθώ τη συγκεκριμένη περίοδο. Αφού
εξασφαλίστηκε η σχετική άδεια από τη Μονάδα, συναντηθήκαμε με τον Γ.Π. στην
κεντρική πύλη του στρατοπέδου, εφοδιασμένοι με το κατάλληλο όχημα,
εξοπλισμό «χειμερινής διαβίωσης» και πολύ (μα πάρα πολύ) κέφι για
περιπέτεια. Συν τοις άλλοις κουβαλούσαμε μαζί μας τα διαπιστευτήρια του
υποδιοικητού μου -Σαμοθρακίτης γαρ- ώστε να μείνουμε στο σπίτι των γονιών
του. H φιλοξενία των νησιωτών, για την οποία είχαμε ακούσει, μας είχε
αγγίξει πριν καν φτάσουμε στο νησί...

ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΟΔΡΑΣΗΣ

H «Αρσινόη» ξεκίνησε στην ώρα της μεταφέροντας στους ανακαινισμένους της
χώρους οικογένειες που γυρνούσαν με ψώνια, φαντάρους σε μετάθεση, κοπέλες
που πήγαιναν να δουν τους καλούς τους. Δυόμισι ώρες αργότερα, το καράβι
έφτανε στο μοναδικό λιμάνι του νησιού, την Καμαριώτισσα. H παλέτα χρωμάτων
του δειλινού και η ήπια θερμοκρασία μας έκαναν να ξεχάσουμε ότι ταξιδεύαμε
χειμώνα στο βόρειο Αιγαίο...
Είκοσι λεπτά δρόμο από το λιμάνι βρεθήκαμε στον Ξηροπόταμο, ένα «ελαιοχώρι»
στα νότια του νησιού. O κυρ Νίκος και η κυρά Βασιλική μας περίμεναν σαν να
είχαν να μας δουν από χρόνια παρότι μας υποδέχονταν για πρώτη φορά στο
σπιτικό τους. Αν και αντιπροσωπεύαμε κόσμους διαφορετικούς, η ζεστασιά και
η φυσική τους διάθεση για επικοινωνία, έσπασε τον πάγο από την αρχή.
Βρισκόμενοι ακόμα στους δικούς μας ρυθμούς, «υπομείναμε» τους
γαστριμαργικούς βομβαρδισμούς της οικοδέσποινας και αφεθήκαμε στις από
καρδιάς συζητήσεις με τον κυρ Νίκο. Ελληνικός καφές και γλυκάκι για αρχή,
λουκουμάδες, μυτζήθρα, ελιά και ζυμωτό ψωμί -όλα από το χωριό- ηρέμησαν τα
στομάχια μας, που διαμαρτύρονταν.
Μετά από αρκετή συζήτηση για τη ζωή και την καθημερινότητα στο νησί,
αποφασίσαμε να βγούμε στη νυχτερινή Καμαριώτισσα, ελέω Αγίου Βαλεντίνου.
Επιτέλους, μπορούσαμε να χαρούμε την ξεγνοιασιά μας έχοντας μάλιστα δύο
«δικούς» μας ανθρώπους να μας περιμένουν... Στις επόμενες τρεις ημέρες θα
είχαμε την ευκαιρία να περιηγηθούμε το νησί, με τροχούς ή με τα πόδια, να
γνωρίσουμε αρκετούς ανθρώπους του, να πάρουμε μια γεύση από την κοινωνία
του και να ζήσουμε στο πετσί μας τους ρυθμούς του. Ως ξένοι αλλά και με
διάθεση κάθε άλλο παρά τουριστική.

MEPA ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΩΝ

Ξυπνάμε στις επτάμιση και αφού παίρνουμε το καφεδάκι μας παρέα με τους
Κουσανταίους, βάζουμε μπροστά το Λαντ Κρούιζερ και αναχωρούμε. Για την
πρώτη αυτή μέρα επιλέγουμε να κινηθούμε στα νότια του νησιού. Περνάμε το
Λάκκωμα, ένα χωριό πάνω σε λόφο με το κέντρο του στο ψηλότερο σημείο. O
δρόμος στενεύει και στη συνέχεια -μετά το χωριό Δάφνες- γίνεται
χωματόδρομος. Σε δέκα λεπτά έχουμε φτάσει στο σημείο όπου σταματά κάθε
τροχοφόρο: την Παχιά Αμμο. Εντυπωσιακό το τοπίο, με το Φεγγάρι, την κορυφή
του όρους Σάος, να υψώνεται πάνω από την ακτή και τα βράχια να συνεχίζουν
στη νότια γραμμή του νησιού, εκεί όπου μόνο τα κατσίκια και οι πεζοπόροι
προχωρούν. Για όσους ενδιαφερόμενους περιηγητές -ιδίως όσους έχοντες και
κατέχοντες φουσκωτό- προτείνουμε να σταθούν στη νότια πλευρά της
Σαμοθράκης. Εκεί θα βρουν τις καλύτερες ακτές, τις πιο άγριες και
περιπετειώδεις δηλαδή. Το Γυάλι, το Βάτο και άλλες, ανάμεσα σε απόκρημνα
βράχια που βυθίζονται στα μαύρα νερά. Όσοι φέρουν βόλτα το νησί με βάρκα θα
δουν ακόμη τα «πανιά της γριάς», ένα παιχνίδισμα των βράχων με πετρώματα
λευκά που μοιάζουν σαν πανιά. Υπάρχει και σχετικός θρύλος με τη γριά -
κτηνοτρόφο που κρεμούσε τα πανιά της εκεί και έβοσκε αγριοκάτσικα. Σήμερα
τα αγριοκάτσικα έφυγαν, τα πανιά όμως και οι θρύλοι τους έμειναν.
Πίσω στο δρόμο για την Παχιά Αμμο υπάρχει μονοπάτι που ανεβαίνει προς το
βουνό. Κακοτράχαλο και στενό, μόνο για κατσίκια και 4X4 κάνει. Το
ακολουθούμε. Στα πέντε χιλιόμετρα ο δρόμος σταματά σε ένα πλάτωμα από
τσιμέντο. Δεξιά, πάνω στο βράχο, και 600 μέτρα πάνω από τη θάλασσα,
«κρέμεται» η Παναγία η Κρημνιώτισσα, ένα από τα σημεία - σύμβολα του
νησιού. «Παραβιάζουμε» τη δεμένη πόρτα και μπαίνουμε μέσα. Βοσκοί μας έχουν
ήδη μιλήσει για τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Στο βιβλίο επισκεπτών
πολλοί έχουν γράψει τις εντυπώσεις τους. Κάποια θαύματα κρύβονται εδώ.
Απομονώνουμε τη φράση κάποιου πιστού: «Παναγία μου, βοήθησέ με να γίνω αυτό
που πρέπει να γίνω». Κλείνουμε την πόρτα πίσω μας. Εμάς, η Κρημνιώτισσα μας
βοηθήσε να νιώσουμε όπως έπρεπε να νιώσουμε: γαλήνιοι. Όσο για την εικόνα,
αργότερα μάθαμε ότι βρισκόταν στη Χώρα...
Συνεχίζουμε να περιφερόμαστε μανιωδώς. Θέλουμε να αδράξουμε την καλή μέρα
για να αποτυπώσουμε στο φιλμ, τόπους και καταστάσεις. Κάθε τόσο ξεπετάγεται
κι ένα κοπάδι κατσίκια μπροστά μας. Μιλάμε με τους βοσκούς. Στον Προφήτη
Ηλία, άλλο χωριό της νότιας πλευράς, εμβαθύνουμε στα θέματα τους: «είναι
δύσκολα να τα βγάλεις πέρα», μας λένε, «η γη δεν αρκεί να ταΐσει τα ζώα και
οι ζωοτροφές που αγοράζουμε είναι πανάκριβες», λέει ένας κτηνοτρόφος με την
ιδιαίτερη -ξενική σχεδόν- προφορά του Σαμοθρακίτη. Στη συνέχεια μαθαίνουμε
ότι η κτηνοτροφία δε θα απέδιδε στο νησί αν δεν υπήρχε ο από μηχανής Θεός,
ή αλλιώς η από την Ευρωπαϊκή Ένωση επιδότηση.
Συνεχίζουμε σε χωματόδρομους - οποία χαρά για το Λαντ Κρούιζερ. Στον
Προφήτη Ηλία υπάρχει το καλύτερο κατσικάκι στο νησί, σε μια χούφτα
ψησταριές όλες κι όλες. O δρόμος διακλαδώνεται πάνω από το χωριό. Τραβάμε
ανατολικά και μετά από αρκετά χιλιόμετρα βγαίνουμε και πάλι πάνω από την
Παχιά Αμμο ανάμεσα σε δεκάδες μαντριά. Από την άλλη πλευρά, ο δρόμος
καταλήγει στις πηγές του Ξηροποτάμου, όπου και το αρδευτικό έργο που
φτιάχνεται εκεί. Χαρακτηριστικές στις διαδρομές αυτές είναι οι κίτρινες
πινακίδες της εφορείας αρχαιοτήτων που πιστοποιούν την ύπαρξη ευρημάτων
κάτω από το έδαφος. Όλη η Σαμοθράκη βρίθει από τέτοιες. Σίγουρα σε μερικά
χρόνια θα ξέρουμε περισσότερα για την ιστορία του νησιού.
Ολοκληρώνουμε την εκδρομή στη νότια πλευρά και επιστρέφουμε στη Χώρα,
περνώντας από τ? Αλώνια, το κατεξοχήν παραγωγικό χωριό της Σαμοθράκης. Κάτω
από το Τάγμα του Πεζικού απλώνεται η περιοχή Λιβάδια, η πιο εύφορη του
νησιού και η μόνη πεδινή. H Χώρα, χτισμένη αρχικά από τη δυναστεία των
Γενοβέζων Γκατιλούζι, είναι η πρωτεύουσα του νησιού τόσο διοικητικά όσο και
αρχιτεκτονικά. Τα σπίτια εδώ σμίγουν το ένα με το άλλο, μέσα στην αγκαλιά
του βράχου που με τη σειρά του πνίγεται στο θασίτικο πεύκο. Στα πλάγια
κυριαρχεί το μισοκατεστραμμένο κάστρο του 14ου αιώνα. Μια πινακίδα
αποτρέπει την είσοδο αυτοκινήτων στο κέντρο, αφού τα σοκάκια είναι στενά
και ανισόπεδα. Κάνουμε μια παύση στο ουζερί της κεντρικής πλατείας σε μια
ώρα που στο χωριό δεν κυκλοφορεί ψυχή.
Το απόγευμα μας βρίσκει έξω από την Καμαριώτισσα, στο Ακρωτήρι. Περιμένουμε
το ηλιοβασίλεμα για μια φωτογραφία στο σκηνικό του αιολικού πάρκου. Στα
χέρια μας κρατάμε τη «Φωνή της Σαμοθράκης» όπου και διαβάζουμε ότι οι
ανεμογεννήτριες βρίσκονται σε αχρηστία, από το 1990 που τις έστησε η ΔΕΗ.
Όλες μαζί είναι ικανές να καλύψουν το 17% των αναγκών του νησιού σε
ηλεκτρισμό. Την επόμενη μέρα διαπιστώνουμε ιδίοις όμμασι τα γραφόμενα της
εφημερίδας αφού με 8-9 μποφόρ, μόνο ο ένας έλικας γύριζε. Και τα μποφόρ
είναι σύνηθες φαινόμενο στη Σαμοθράκη.
Έχει βραδιάσει και είμαστε αποφασισμένοι να στήσουμε σκηνάκι για να
κοιμηθούμε. Παίρνουμε το δρόμο για Παλαιάπολη προς αναζήτηση τοπίου για
κατασκήνωση, δεδομένου ότι τα δύο κάμπινγκ του νησιού είναι κλειστά. Στα
Θέρμα κάνουμε την πρώτη στάση. Εκεί που -όπως μας είπανε- το καλοκαίρι
γεμίζει κόσμο σε ταβερνάκια και καφέ, δεν υπάρχουν παρά οι ερημωμένες
εγκαταστάσεις των λουτρών και οι πλάτανοι. Με τη βοήθεια ενός ντόπιου
ανοίγουμε ένα σπιτάκι, πάνω στην πηγή. Βουτάμε στη μικρή ιαματική δεξαμενή
υπό το χλιαρό φως της λάμπας υγραερίου που έχουμε μαζί μας. H Σαμοθράκη
μόλις τώρα μας κάνει να νιώσουμε πραγματικά όμορφα...
Αποτοξινωμένοι και χαλαροί επιστρέφουμε στο Κρούιζερ και στη ζωή της
Καμαριώτισσας. Αφού κάνουμε ένα πέρασμα από τα μπαράκια, καταλαβαίνουμε ότι
χρειαζόμαστε ησυχία. Μετά από σχετικό ψάξιμο μέσα στη νύχτα, κατασκηνώνουμε
τελικά στο δέλτα του Φονιά, όπου υπάρχει και το ομώνυμο κάστρο. Το σκηνικό
εδώ προβλέπει - δίπλα στο κάστρο, θάλασσα, βότσαλο και το χείμαρρο να
εκβάλλει, περνώντας από ένα ατέλειωτο πλατανόδασος. Ανάβουμε φωτιά για να
ζεσταθούμε. Το μουσικό κύλισμα του χειμάρρου είναι το τέλειο υπνωτικό μετά
από μια μεγάλη μέρα. H δεύτερη νύχτα μας στη Σαμοθράκη μας βρίσκει στο
σκηνάκι. Κοιμόμαστε με μια «ιαματική» αίσθηση ηρεμίας...

ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΘΕΑΜΑΤΑ

Ξυπνάμε από τις σταγόνες που στάζουν μέσα στη σκηνή. H υγρασία χτυπάει 90%.
Με το άνοιγμα του φερμουάρ αποκαλύπτεται μια συννεφιασμένη Κυριακή. Σε λίγο
ψιχαλίζει.
H παράκτια διαδρομή που καταλήγει στους Κήπους φέρνει μνήμες καλοκαιριού. O
καιρός έχει γυρίσει, γεγονός διόλου ασυνήθιστο στη Σαμοθράκη. Ξεκινώντας
από την Καμαριώτισσα για μια περιήγηση στα βόρεια του νησιού περνάς
διαδοχικά από την Παλαιάπολη, τους Καριώτες, τα Θέρμα, το Φονιά και μετά
από 32 χιλιόμετρα φτάνεις στους Κήπους. H τεράστια ηφαιστιογενής παραλία
είναι έρημη και μόνο το θηριώδες αυτοκίνητο κι εμείς σπάμε το μονότονο
-πλην «δραματικό»- σκηνικό. Καλοκαίρι, το τοπίο γεμίζει αυτοκίνητα,
τουρίστες, ομπρέλες και σκηνάκια. O δρόμος δεν πάει παραπέρα. H Παχιά Αμμος
είναι μια ώρα από εδώ με το καΐκι.
Επιστρέφουμε μέσα από τα Ρεμπουτζάδικα, ένα χωριό κτηνοτρόφων στο οποίο και
εισβάλλουμε. Απόλυτη η ερημιά. Μάλλον όλοι έχουν βγάλει τα κατσίκια για
βοσκή. Τα μαντρόσκυλα μας παρακολουθούν ερευνητικά. Είναι πραγματικά
μοναχικοί τύποι αυτοί οι κτηνοτρόφοι, το διακρίνεις στο βλέμμα τους.
Πίσω στο Φονιά αφήνουμε το αυτοκίνητο και περπατάμε στη βροχή μέσα από τα
πλατάνια, πατώντας στην υγρή χλόη. Μισή ωρίτσα υπαίθριου ντους μας παίρνει
για να ανταμειφθούμε από τη «Γριά Βάθρα», τον πρώτο από τους καταρράκτες
του Φονιά. Αν ήταν καλοκαίρι θα βουτούσαμε και όχι μόνο, θα πηγαίναμε ακόμη
παραπέρα.
H Σαμοθράκη είναι νησί για να το περπατήσεις. H επιλογή να έρθουμε χειμώνα
μας στέρησε μια ανάβαση στο Σάος, με πιθανή διανυκτέρευση σε μία από τις
δεκάδες βάθρες που υπάρχουν από τα Θέρμα μέχρι το Φεγγάρι. Υποσχόμαστε
στους εαυτούς μας να επιστρέψουμε και να διασχίσουμε από βορρά προς νότο το
νησί, με το πόδι και με σακίδιο στην πλάτη.
Πίσω στο δρόμο προς την Καριώτισσα, η βροχή πέφτει ασταμάτητα οπότε
στρεφόμαστε αλλού. Αναζητούμε την καρδιά της ιστορίας του νησιού.
H Παλαιάπολη, έρημη κι αυτή, μας υποδέχεται. O φύλακας μας ξεναγεί στο
μουσείο που έκτισαν οι Αμερικάνοι και όπου -για πολλούς- θα έπρεπε να
φιλοξενείται η Νίκη της Σαμοθράκης. Σκεφτόμαστε μήπως το άγαλμα είναι
καλύτερα στο Λούβρο... όπου τιμά τον ελληνικό πολιτισμό σε χιλιάδες μάτια
απ? όλο τον κόσμο καθημερινά. Από τους 50.000 τουρίστες που έρχονται κάθε
χρόνο στη Σαμοθράκη, μόνο ένα 10% κάνει τον κόπο να επισκεφτεί το
μουσείο...
Στον αρχαιολογικό χώρο, κάνουμε ένα περίπατο στην πολιτισμική κοιτίδα της
Σαμοθράκης των αρχαίων χρόνων. Πάνω στο βουνό μόλις που ξεχωρίζουν τα
Πελασγικά Τείχη. Από κάτω, στο Ιερό των Θεών τελούνταν τα Καβείρια
Μυστήρια, τα οποία ήταν τότε σημαντικότερα και από τα Ελευσίνεια. «Όργια
ακόμη και σεξουαλικού περιεχομένου γίνονταν εδώ αλλά λίγα ξέρουμε γι? αυτά,
καθότι Μυστήρια», μας λέει ο φύλακας. Αρσινόειο, το μεγαλύτερο κλειστό
κυκλικό οικοδόμημα στην αρχαιότητα. Μυήσεις και Εποπτείες που κράτησαν
μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια και τιμήθηκαν μέσα στους αιώνες από Θράκες,
Μακεδόνες αλλά και Σπαρτιάτες και Αιγύπτιους βασιλιάδες. Και μετά η
παρακμή. Επιδρομές Σλάβων και Σαρακηνών και στα βυζαντινά χρόνια των
Φράγκων. «Τις μεγαλύτερες καταστροφές έκαναν οι Χριστιανοί, γκρεμίζοντας ή
χτίζοντας πάνω στην υπάρχουσα υποδομή», μαθαίνουμε. H Παλαιάπολη, έστω και
χωρίς την Πτερωτή Νίκη της είναι ένα αρχαιολογικό κόσμημα που σφραγίζει με
την ελληνικότητά της το ανατολικό άκρο της σημερινής ελληνικής επικράτειας.
Φεύγουμε εντυπωσιασμένοι για την Καμαριώτισσα του σήμερα...

ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑ TOY ΝΗΣΙΟΥ

Στις επόμενες δύο μέρες μπαίνουμε όλο και βαθύτερα στην ψυχή του νησιού.
Γνωρίζουμε συνεχώς κόσμο. H χειμερινή απομόνωση κάνει τους ανθρώπους
δεκτικούς σε οποιαδήποτε καινούρια παρουσία. Οι καρδιές και τα στόματα
ανοίγουν διάπλατα ιδίως όταν η άλλη πλευρά δηλώνει -και- δημοσιογραφική
ιδιότητα. Την τελευταία μέρα οι περισσότεροι γνωρίζουν ποιοι είμαστε,
κάποιοι μας φωνάζουν με τα μικρά μας ονόματα. Σα να ζούσαμε από μήνες εδώ,
απίστευτο! Όσο για τη ζωή μας, αυτή κυλά ήρεμα όσο και δημιουργικά.
Φωτογραφίζουμε λιγότερο, επικοινωνούμε περισσότερο. Ακόμη και ο καιρός
ξασπαθώνει για χάρη μας. Σε τέσσερις μόνο μέρες βλέπουμε τα πάντα. Ανοιξη
και λιακάδα, ασταμάτητη βροχή, μποφόρ και αφρισμένα κύματα, ακόμη και χιόνι
την τελευταία μέρα, που μας βρίσκει να περιμένουμε με αγωνία το πλοίο μετά
από απαγόρευση απόπλου λόγω θαλασσοταραχής.
Έξω από τη Χώρα υπάρχει μια πινακίδα που στάζει μέλι. Οδηγεί στο κτήμα της
της πιο γλυκιάς οικοδέσποινας του νησιού. Εδώ φτιάχνεται το πράουστο, το
γλυκό κουταλιού ενός οπωροφόρου που ευδοκιμεί αποκλειστικά στη Σαμοθράκη.
Χτυπάμε την πόρτα και μας ανοίγει η κόρη, η Κατερίνα. Ζητάμε δείγμα του
γλυκού (δυσεύρετο αυτές τις μέρες) και σε λίγη ώρα καταλήγουμε αλλού. H
Κατερίνα Αγγελώνια, αντιπρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Σαμοθράκης μας
ταξιδεύει πολύ μακρύτερα από τις γεύσεις τις μητέρας της. Μας βάζει στο
βίντεο ένα ντοκιμαντέρ για το νησί και μιλά για τις ομορφιές του Σάος, για
τα νερά και τα πετρώματά του, για τα λουλούδια και τις μυρωδιές του. Κι από
την άλλη γίνεται σκληρή, μιλώντας για τα προβλήματα του τόπου της. Για την
ανοργανωσιά, για την τσιμεντοποίηση του νησιού, για την έλλειψη έμπνευσης
και δημιουργικότητας από πλευράς τοπικής αυτοδιοίκησης. «Πέφτει πολύ χρήμα
εδώ αλλά δεν ξέρουν πως να το χρησιμοποιήσουν», κεραυνοβολεί γνωρίζοντας
ότι δεν κρατάμε κασετοφωνάκι. Στο κτήμα της ευδοκιμεί η Ελλάδα που
ονειρευόμαστε. Θυμηθείτε, σε λίγα χρόνια από το κτήμα αυτό θα γεννηθεί μια
υγιής μονάδα με ονομασία προέλευσης. Ήδη το πραούστι είναι περιζήτητο στην
Αθήνα, όπου διανέμεται.
Πίσω στη Χώρα, χτυπάμε την πόρτα του Γιάννη Πετρούδα, πρώην δασκάλου, νυν
Δημάρχου της Σαμοθράκης, από το 1986 παρακαλώ. H συζήτηση που ανοίγεται δεν
μπορεί παρά να έχει θέμα τα προβλήματα που «καίνε» σήμερα το νησί: «αυτό
που ζητά σήμερα ο Δήμος περισσότερο από καθετί άλλο, είναι ένα αεροδρόμιο»,
μας λέει ο πρώτος πολίτης της Σαμοθράκης. Πράγματι, το νησί είναι
αποκομμένο γεωγραφικά και η συγκοινωνία με την ξηρά δεν επαρκεί για να
αναπτυχθεί τουριστικά. Μαθαίνουμε ότι από το ?83 ετοιμάστηκε μια μελέτη για
την κατασκευή αεροδρομίου η οποία συνάντησε την αντίσταση των ντόπιων,
γιατί θα τους στερούσε τα χωράφια. «Ωριμάζει η ιδέα, θα το πετύχουμε»,
επιμένει ο Δήμαρχος.
«Ένα άλλο πρόβλημα, το σημαντικότερο ίσως σήμερα, είναι η υγειονομική
περίθαλψη», μας λέει ο συμπαθέστατος Φράγκος Δούκας, ο αντιδήμαρχος.
Ολόκληρο νησί με 12 οικισμούς δεν έχει καν ένα κέντρο υγείας. Όποιος
αντιμετωπίζει κάποιο επείγον περιστατικό πρέπει να μεταφέρεται στην
Αλεξανδρούπολη, συχνά μάλιστα με ελικόπτερο του στρατού. Τρία χρόνια πριν
τον 21ο αιώνα, η Σαμοθράκη στηρίζει καθημερινά την υγεία της σε έναν
αγροτικό ιατρό...

ΕΣΤΙΑΖΟΝΤΑΣ ΣΤΟ AYPIO...

Σημαντικά είναι και τα περιβαλλοντικά προβλήματα του νησιού. Προβλήματα που
επηρεάζουν τη βιωσιμότητα των κατοίκων αν συλλογιστούμε ότι οι περισσότεροι
από αυτούς καλύπτουν τις ζωτικές τους ανάγκες, στηριζόμενοι αποκλειστικά
στην ίδια τους τη γη. H υπερβολική βόσκηση -λόγω των χιλιάδων κατσικιών
ελεύθερης βοσκής- και η υλοτομία είναι δύο μάστιγες που πρέπει να
καταπολεμηθούν. Τελευταία, μία κάμπια με επιθετικά ένστικτα, θέτει σε
κίνδυνο την κτηνοτροφία του νησιού τρώγοντας το γρασίδι με εκπληκτικά
γρήγορους ρυθμούς.
Διέξοδος στα παραπάνω προβλήματα αποτελεί ο τουρισμός του νησιού, που
δείχνει κάποια ανάπτυξη. Ευτυχώς οι κάτοικοι δεν έχουν αλλοτριωθεί,
παραμένουν αγνοί στους τρόπους τους αφού έτσι κι αλλιώς ο τουρισμός μπαίνει
στη ζωή τους για λιγότερο από ένα μήνα το χρόνο. Από 15 Ιουλίου, μέχρι το
δεκαπενταύγουστο ουσιαστικά. Οι περισσότεροι επισκέπτες έρχονται από Αθήνα
και Θεσσαλονίκη ενώ δε λείπουν και αρκετοί (το 30% του συνόλου περίπου) από
το εξωτερικό, φυσιολάτρες κυρίως. Μιλάμε όμως για χαμηλού -ως επί το
πλείστον- προϋπολογισμού τουρίστες, που συχνά κατασκηνώνουν ελεύθερα, τρώνε
λιτά και ενίοτε ερεθίζουν (ή και καταστρέφουν;) το περιβάλλον. Μεταφέρουμε
στο Δήμαρχο τις ιδέες μας για την ανάπτυξη ενός τουρισμού με αγροτικό
χαρακτήρα, κάτι που έχει επιτευχθεί σε άλλες περιοχές της χώρας. Μιλάμε για
αγροτόσπιτα - ξενώνες, με πραγματική φιλοξενία, σπιτικό φαγητό με
παραδοσιακές συνταγές και δραστηριότητες για τον ελεύθερο χρόνο, «τυπικές»
του νησιού. Μάζεμα ελιάς και φρούτων, άρμεγμα ή βόσκηση αρνιών, αλλά και
ποδήλατο βουνού, πεζοπορία, ψάρεμα... Δυστυχώς τίποτε ανάλογο δεν υπάρχει
στον ορίζοντα της Σαμοθράκης αν και κάποιες προσπάθειες δε λείπουν. Ήδη
γίνονται επαφές με ορειβατικούς συλλόγους για την προσέλκυση ειδικών
τουριστών. Μακάρι, ώστε να σημαδευτούν κατάλληλα και να αναγνωριστούν ως
μονοπάτια οι δαιδαλώδεις διαδρομές του Σάους, με τις ατέλειωτες βάθρες και
τα πανοράματα του Αιγαίου. Στο υγρό δε στοιχείο της Σαμοθράκης αναπτύσσεται
ένα πρόγραμμα για την οριοθέτηση ενός πάρκου για καταδύσεις ανάμεσα στο
Φονιά και την Αγία Παρασκευή. Όπως λέει και ο κ. Δούκας «υπάρχει μια λάθος
εντύπωση του νησιού προς τα έξω η οποία πρέπει να αλλάξει».
Την ίδια λανθασμένη εντύπωση είχαμε κι εμείς. Εκείνη του απόμακρου, σκληρού
νησιού που υπόσχεται ησυχία ακόμη και την υψηλή περίοδο του καλοκαιριού.
Παίρνοντας και πάλι την «Αρσινόη» για να πάμε πίσω στην Αλεξανδρούπολη,
ξέραμε πολύ καλά πως δεν είναι έτσι. Το ακριτικό νησί του βορείου Αιγαίου
μας είδε να το χαιρετάμε με νοσταλγία, παρότι το γνωρίσαμε στην πιο σκληρή
του εποχή. Νοσταλγία για την αγριάδα των τοπίων του, για το συνδυασμό των
χρωμάτων του με το μπλε του Αιγαίου, για τις γεύσεις του. Κυρίως όμως,
νοσταλγία για το χαμόγελο, τη ζεστασιά και την ευθύτητα των ανθρώπων
του._Α.Τ.

TOYOTA LAND CRUISER 90
H μετενσάρκωση...

Ίδιο όνομα, άλλος κόσμος. Το νέο Λαντ Κρούιζερ είναι ένα 4x4 στο πνεύμα των
καιρών, ένα SUV (Sport Utility Vehicle) ουσιαστικά, με εκπολιτισμένο
αμάξωμα και εσωτερικό διάκοσμο, πλούσιο εξοπλισμό, κορυφαία μηχανική
υποδομή και επιδόσεις που ταιριάζουν τόσο σε γερμανική αούτομπαν όσο και σε
περάσματα από Σαχάρα μεριά... Καμία σχέση με το γνωστό σκληροτράχηλο
τζιποειδές που γνωρίζαμε.
Για να ξέρουμε με τι έχουμε να κάνουμε, μιλάμε για ένα αυτοκίνητο μεγάλων
διαστάσεων (4,29 έως 4,73 μ. για την τρίθυρη και πεντάθυρη έκδοση
αντίστοιχα), βάρους 1.800 κιλών πάνω κάτω και στηριγμένο πάνω σε πανίσχυρο
χαλύβδινο πλαίσιο, όπως αρμόζει σε κάθε γνήσιο τζιπ -συγνώμη- 4x4.
Κινητήρας, ένας θηριώδης V6, 3378 κ.εκ. με 24 βαλβίδες και 2 εκκεντροφόρους
για κάθε πλευρά, ικανός για 178 ίππους στις 4.600 μόλις στροφές και 303
«νιουτόνμετρα» ροπής στις 3.600. Στη μετάδοση έχουμε μόνιμη πλέον
τετρακίνηση όπως και στο προηγούμενο 4runner με κεντρικό -ελεύθερο ή κατ?
επιλογήν εμπλεκόμενο- διαφορικό και 5 (+5 κοντές) σχέσεις μετάδοσης. Οι
αναρτήσεις είναι ανεξάρτητες μπροστά και ημιανεξάρτητες πίσω, τα φρένα
δίσκοι παντού (και μάλιστα αεριζόμενοι θηριωδών διαστάσεων), το τιμόνι
υδραυλικό και τα λάστιχα με διαστάσεις από 215/80R - 16S μέχρι 265/70R-16S
κατά παραγγελία. Με όλα τα παραπάνω μιλάμε για επιδόσεις που θα ζήλευε μια
μεσαία μπερλίνα: τελική ταχύτητα 180 χλμ./ώρα και 0-100 σε 10,7?? σύμφωνα
με τον κατασκευαστή. Όσο για την κατανάλωση, 14, 9 λίτρα για κάθε 100
χιλιόμετρα λένε τα χαρτιά αλλά στην πράξη βάλτε 18 με 20 για να είστε μέσα.
Τιμή του «πακέτου»; 18 «μύρια» και κάτι, με δερμάτινα, ABS, αερόσακους και
κλιματισμό για την πεντάθυρη έκδοση. Τιμή για μεγαλοεπιχειρηματίες δηλαδή
(σκεφτείτε και το τεκμήριο...), πλην λογική αν συλλογιστούμε τα ποσά που
ζητά ο ανταγωνισμός που ακούει στα ονόματα Τζιπ Τσερόκι και Ρέιντζ Ρόβερ.
Όσο για τις εντυπώσεις από την τετραήμερη συμβίωσή μας με το αυτοκίνητο;
Την παράσταση κλέβει ο V6. Βελούδινος, με αεροπορικό ήχο (χάρη στον
τεράστιο ανεμιστήρα) σε ταξιδεύει άνετα με 140-150 χλμ./ώρα, εφόσον δε
σκέφτεσαι το ρυθμό με τον οποίο κατεβαίνει ο δείκτης καυσίμου. Εκτός
ασφάλτου, το Κρούιζερ αποδεικνύεται ένα «Χόβερκραφτ» ξηράς που απορροφά με
άνεση τις περισσότερες ανωμαλίες και αφήνει στο εσωτερικό να περάσουν μόνο
βαθιά νεροφαγώματα ή χαντάκια. Επιταχύνει εντυπωσιακά, στρίβει με ασφάλεια
και φρενάρει τουλάχιστον σαν το μικρότερο και ελαφρύτερο RAV4. Σε ακραίες
καταστάσεις με κοντές σχέσεις, εκείνο που μας έμεινε είναι η ελαστικότητα
του V6. Ένα θα πούμε: φανταστείτε κακοτράχαλο μονοπάτι με κλίση 20 μοιρών
και το Κρούιζερ να σκαρφαλώνει χωρίς γκάζι, με 3η κοντή και 200 σ.α.λ. στο
στροφόμετρο. Κάπου εκεί είναι που λες, χαλάλι...

ΧΡΗΣΙΜΑ NOYMEPA...
(Κωδικός: 0551)

Αστυνομία: 41.303
Λιμεναρχείο: 41.305
Δήμος: 41.218/41.790
Αγροτικό Ιατρείο: 41.217 (Χώρα)
41.376 (Καμαριώτισσα)
Πρακτορεία Ταξιδίων: 41.411 (ΣΑΟΣ)
41.465 (ΑΡΣΙΝΟΗ)
Ταξί: 41.316/41.341
ΚΤΕΛ: 41.505
Ράδιο Σαμοθράκη: 41.272
Κάμπινγκ 98.291 (Δημοτικό κάμπινγκ, Θέρμα)
98.244 (Ελεύθερο κάμπινγκ, Θέρμα)
Ενοικιαζόμενα δωμάτια: 41.533 (Ιούλιος-Αύγουστος)
Πολιτιστικός Σύλλογος: 41.709

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ:
Αίολος: 41.595 Νίκη: 41.545 Κάβειρος: 98.277 Mariba: 98.230 Κάστρο:
41.001
Ξενία: 41.166 Ηλέκτρα: 98.243